مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420100630The Evolution of Interdisciplinary Education and Research: Past Need, Present Approach, Future Infrastructureبررسی فراگشت آموزش و پژوهش میانرشتهای: نیاز دیروز، رویکرد امروز، زیرساخت فردا1174110.7508/isih.2009.04.001FAکیوانزاهدیاستادیار گروه زبانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.Journal Article20100630The present paper follows two aims: first it will look into the process, and not the history of the evolution of interdisciplinary approaches, and second it will present exaptational evolution as the complementary phase based on foresight management. Hence it will be demonstrated that the interdisciplinary process has already surpassed the mode 1 methodology and is currently completing and the mode 2 methodology. It will also be suggested that the evolution so far has been an adaptational one, will become exaptational within a framework that the author terms engaging engineering. Thus the paper will review the distinctions made within the broader interdisciplinary field, investigate its motivation and explain Raison d’étre of the approach, discuss the challenges in its way, offer the required features and last but not least explore the author’s proposal to enhance efficiency in its consolidation and expansion.این مقاله دو هدف را پی میگیرد: در مرحله نخست رخداد فراگشت میانرشتهای با تکیه بر فرایند تحول و نه تاریخ تحول بررسی میشود، و در مرحله بعد رویکرد آینده در امتداد این فراگشت در چارچوب رویکرد مدیریت علم آیندهنگر پیشنهاد میشود. بدین ترتیب نشان داده میشود که فراگشت میانرشتهای از مرز روششناسی مدل یک یا سرمشق معمول عبور کرده و در حال گذر از مرحله پسامعمول یا روششناسی مدل دو است. همچنین در ادامه پیشبینی میشود این فراگشت که تاکنون دارای تحول انگیختگی سازگاری بوده است منتهی به انگیختگی همگزینگی در چارچوب مهندسی تفاعلی خواهد گشت. بدین ترتیب این مقاله با بررسی تمایزهای میانرشتهای، به فلسفه وجودی این حوزه پرداخته و با گذر از روششناسی ناشی از فلسفه وجودی آن به بررسی چالشها، ویژگیهای آموزش و پژوهش میانرشتهای و در نهایت ارائه راهکاری جدید برای افزایش بهرهوری در تثبیت و توسعه این روند میپردازد.مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420100630The Role of Communication in Evolution and Development of Interdisciplinary Sciencesنقش ارتباطات در تحول و توسعه علوم میانرشتهای19564210.7508/isih.2009.04.002FAاحمدمیرعابدینیدانشگاه علامه طباطبائیJournal Article20100630It is just human being who can understand Transformation, and accept it to maintain the status quo. Communication is the main device for transformation. Man accepts communication and transformation in order to use them in maintaining his/her integrity. Formulating and modeling sciences through invention of new fields, interdisciplines, and disciplines, communication and information technologies help prepetuation of human life, especially according to the environmental matters. Communication is itself transformed simultaneously in relation and in proportion to these transformations.انسان تنها موجودی است که تغییر را درمییابد، خود را مشمول آن میداند و برای حفظ وضع موجود و ثبات خود دگرگونی را میپذیرد. عمدهترین ابزار تغییر ارتباط است. انسان ارتباط و تغییر را میپذیرد تا به یاری آنها تمامیت خود را حفظ کند. ارتباطات و فناوریهای ارتباطات و اطلاعات، با شکلدهی به علوم، به تحول و توسعه در آفرینش حوزهها، میانرشتهها و رشتههای جدید، در نتیجه به تداوم حیات بشر در سازگاری با محیط زیست یاری میدهند. ارتباطات نیز همزمان و به موازی و به تناسب این دگرگونیها متحول میشود.مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420090923Variety of Typologies in Interdisciplinary Educationتنوع گونهشناختی در آموزش و پژوهش میانرشتهای57834310.7508/isih.2009.04.003FAعلیخورسندی طاسکوهدانشجوی دکتری دانشگاه وسترن اونتاریو، کانادا.Journal Article20100630According to organizational development in interdisciplinary education in the last three decades, in addition to the expansion of interdisciplinarity in scientific and intellectual activities, now it might be said that interdisciplinarity has acquired a high status in academic structures. Reviewing literature shows that there are different types of interdisciplinary experiments; among them some are familiar to scholars, while others are somehow non-familiar. However, it does not mean that these non-familiars are useless or inappropriate. Considering that each kind of interdisciplinarity has its own approach that leads to knowing and understanding special subjects in the multifaceted interdisciplinarities, the present study attempts to explain the most important types of interdisciplinarity, and their special implications.با توجه به رشد سازمانی سه دهه اخیر فعالیتهای میانرشتهای در آموزش و نیز اشاعه رویکردهای میانرشتهای در نهادهای تولید علم و اندیشه، اکنون میتوان ادعا کرد میانرشتگی در اجتماعات و ساختارهای آکادمیک از جایگاه و اعتبار قابل اعتنایی برخوردار است. ادبیات موجود در زمینه فعالیتها و تجارب میانرشتهای نیز گونهها و اَشکال متنوع و متکثری از میانرشتگی را پیشنهاد میکند. پارهای از آنها متعارف و آشناترند، اما گونهها و دانشواژههایی از آن کمتر مأنوس و مورد استفاده و استقبال عموم هستند، اما کاربردی هستند و از خصلتها و ویژگیهای خاصی برخوردارند. با علم به اینکه، هر گونهای از میانرشتهای، نشانگر جهت نگاه و چگونگی شناخت و فهم موضوعاتی است که در فضاهای پیچیده و چندوجهیِ میانرشتگی معنا مییابند، در این مقاله تلاش میشود عمدهترین گونههای میانرشتگی و مصادیق مفهومی و کاربردی آنها توصیف و تبیین شوند.مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420090923Interdisciplinary Curriculum in Iran:
M.A. Program in Mathematic Educationتجربه اجرای برنامه درسی میانرشتهای در ایران:
بررسی موردی دوره کارشناسی ارشد آموزش ریاضی851214410.7508/isih.2009.04.004FAعظیمهسادات خاکبازدانشجوی دکتری برنامهریزی درسی،دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.نعمتاللهموسیپوردانشگاه شهید باهنر کرمانJournal Article20100630During recent years, policy-makers of higher education in Iran have paid special attention to interdisciplinarity and as a result, many different interdisciplinary programs have been established. Assessing these programs could guide one to understand the challenges, preventives, and the points of strength and weakness which might help to make improvements in future programming. M.A. program in Mathematics Education is one of the cited programs which is the result of combining Natural Sciences with Education. The present study is focused on this program and attempts to qualify it through observing different graduated people in the field from universities of Beheshti, Bahonar (Kerman), Radjai, Islamic Azad University (Science and Research Branch, and the Kerman Branch) who had graduated before oct. 2008. The research has been conducted through questionnaire, observation, making notes, and interview which have been analyzed by data coding and classification. Results clear the challenges M.A. program in Mathematics Education encounters which could help policy-makers to improve interdisciplines, especially ones which are the result of combining Basic Sciences with Educationحوزههای میانرشتهای در سالهای اخیر مورد توجه سیاستگذاران و برنامهریزان درسی آموزش عالی در ایران قرار گرفته و دورههای مختلفی تحت عنوان رشتههای میانرشتهای طراحی شده است؛ که دانشجویان مشغول تحصیل در آنها هستند. ارزیابی از چگونگی اجرای برنامه درسی این دورهها میتواند نشانگر وضعیت، مشکلات، موانع، نقاط قوت و ضعف باشد و پشتوانهای برای تجربههای آتی برنامهریزی درسیِ میانرشتهای در آموزش عالی محسوب شود. <br />یکی از دورههای میانرشتهای طراحیشده در سالهای اخیر، کارشناسی ارشد آموزش ریاضی است که تلفیقی از علوم پایه و علوم تربیتی محسوب میشود و در حال توسعه در آموزش عالی میباشد. بنابراین پژوهش حاضر، به بررسی برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد رشته آموزش ریاضی میپردازد. این پژوهش به روش کیفی انجام شده است. جامعه پژوهش را تمامی فارغالتحصیلان دوره کارشناسی ارشد آموزش ریاضی و نمونه پژوهش را دانشآموختگان دانشگاههای شهید بهشتی، شهید باهنر کرمان، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و دانشگاه آزاد واحد کرمان تشکیل میدهند که تا مهر ماه 1387 فارغالتحصیل شده بودند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه (بازپاسخ و بستهپاسخ)، مشاهده، یادداشتبرداری و مصاحبه بود که به شیوه کدگذاری و از طریق مقولهبندی دادهها تحلیل شدهاند. یافتههای پژوهش، نمایی از چالشهای دوره کارشناسی ارشد آموزش ریاضی به دست میدهد که میتواند چشماندازی برای سیاستگذاران و برنامهریزان درسی آموزش عالی در راستای توسعه و بهبود میانرشتهایها، بهخصوص میانرشتهایهای حاصل از تلفیق علوم پایه و علوم تربیتی، محسوب شود.مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420090923Goals in Interdisciplinary Sciences and the Role of Goals in Universities’ Quality Assessmentفرآیند هدفگذاری در علوم میانرشتهای و نقش هدفها
در ارزیابی کیفیت نظام دانشگاهی1231454810.7508/isih.2009.04.005FAسید رسولحسینیدانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه تهران، تهران، ایران.عباسبازرگاناستاد گروه مدیریت و برنامهریزی آموزشی دانشگاه تهران، ایران.Journal Article20100704Goals play crucial role in the development of any system. In education systems too the goals determine the attitudes and resource allocation program. Furthermore, not only goals incite the personnel and help to improve their work, but also offer a good criteria through which one could evaluate the organizational efficiency. The present study attempts to explore the role goals and goal-setting process play in the interdisciplinary sciences. Therefore, first the process of goal-making and the related theories would be explained. Then, different kinds of goals and measuring instruments in goal-evaluating process in universities would be explored. Finally, analyzing the role goals play in the academic processes, some strategies for goal-setting in programming and assessment in universities would be suggestedهدفها و چگونگی تدوین آنها از مهمترین عوامل موفقیت هر سیستمی محسوب میشوند. در هر نظام آموزشی، هدفها جهت حرکت و چگونگی تخصیص منابع را تعیین میکنند. افزون بر این، هدفها نهتنها در افزایش انگیزه و بهبود عملکرد کارکنان تأثیرگذار هستند، بلکه معیار مهمی برای ارزیابی فعالیتها و عملکرد فردی و سازمانی محسوب میشوند. <br />در مقاله حاضر نقش هدف و فرآیند هدفگذاری با تأکید بر علوم میانرشتهای مورد بررسی قرار میگیرد. بدین منظور ابتدا به تعریف، اهمیت و بررسی فرآیند هدفگذاری و تئوری تعیین هدف پرداخته میشود. سپس انواع اهداف و کاربرد ابزار اندازهگیری هدفها در نظامهای دانشگاهی مورد بررسی قرار میگیرند. همچنین نقش اهداف در فرآیند ارزیابی نظامهای دانشگاهی و تجربههای موجود مورد بررسی و تحلیل واقع شده و در پایان راهکارهای مناسب جهت تدوین و آشکارسازی هدفها در فرآیند برنامهریزی و ارزیابی نظامهای دانشگاهی ارائه میشودمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420090923Utilization of Research Findings and their Role in Research Management as an Interdisciplinary Fieldمدلهای کاربست یافتههای پژوهشی و نقش آنها در مدیریت پژوهشی؛ به مثابه یک حوزهی میانرشتهای1471684610.7508/isih.2009.04.006FAمسعودکبیریکارشناس ارشد پژوهشی گروه مطالعات بین المللی تیمز و پرلز، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، تهران، ایران.Journal Article20100704Research management has been brought up as an interdisciplinary subject –a combination of “management” and “research methodology”- especially in Humaninties and Social Sciences research. As an essential concept in research management, utilization of research findings is so important that some believe neglecting it would cause failure of research efforts. Utilization Model is the frame within which the matter is programmed. Introducing different Utilization models, the present study attempts to suggest a variety of research frameworks to be selected in proportion to organizational status. Points of strength and weakness of any model have been explored here. Three different uses –instrumental, conceptual, and procedural- have been explained according to their corresponding utilization models. In the procedural use, various models are introduced including communication models, science push, knowledge driven, problem solving, demand push, diffusion, stetler, the knowledge-to action process, cronbach Rossi model in conceptual use, and the Ottawa model, Canadian Institutes of health research, understanding user context framework, collaborative model, and the utilization forced model for evaluation. They are introduced to be selected for different organizational structures. <br />The variety of utilization models show that they are especially rooted in the local environment, and thus when applying them, the user should pay attention to the specific characteristics of the models besides the organizational and environmental specifications.مدیریت پژوهشی به عنوان یک موضوع میانرشتهای که پیوند میان دو رشته اصلی «مدیریت» و «روششناسی پژوهشها»، بهخصوص پژوهشهای انسانی و اجتماعی است، مطرح شده است. کاربست پژوهش یکی از مفاهیم بسیار مهم در مدیریت پژوهشی است که به اعتقاد برخی بیتوجهی به آن، موجب بیثمر ماندن تلاشهای پژوهشی میشود و چگونگی برنامهریزی برای آن در چارچوبی قرار میگیرد که به عنوان مدلهای کاربست شناخته میشود. در این مطالعه، معرفی مدلهای کاربست با هدف در اختیار داشتن تنوعی از چارچوبهای استفاده از پژوهش بهمنظور انتخاب مواردی از آنها برحسب وضعیت سازمانی انجام پذیرفته است. <br />بدین منظور با انجام یک مطالعه مروری سعی شده است ویژگیها و نقاط قوت و ضعف هریک از مدلها برجسته شود. سه نوع استفاده ابزاری، مفهومی و فرآیندی برجسته شده و در هریک از این استفادهها مدلهای کاربست متناسبی معرفی شدهاند. مدلهای ارتباطات، فشار علم، نشأتگرفته از دانش، حل مسئله، کشش تقاضا، اشاعه، استتلر، فرآیند دانش به عمل و مدلهای تلویحی کاربست ابزاری پژوهش در استفاده ابزاری، مدل ارزشیابی پاسخگو، مدل کرونباخ، مدل روسی در استفاده مفهومی و مدل استفاده از پژوهش اوتاوا، مؤسسات کانادایی پژوهش بهداشتی، چارچوب بافت ادراک کاربر، مشارکتی و مدل ارزشیابی متمرکز بر کاربست، در استفاده فرآیندی مورد معرفی قرار گرفتند. این بررسی میتواند زمینهای برای انتخاب مدلهای کاربست جهت کاربران متفاوت ایجاد کند. شرح این مدلها به منظور اتخاذ یکی از روشها جهت استفاده در سازمانها و نهادهای مختلف پیشنهاد شده است. <br />بر اساس گستره مدلهای کاربست پژوهش میتوان چنین برداشت کرد که این مدلها بر اساس شرایط خاص موضوعی و منطقهای بهوجود آمده است و بنابراین در هنگام استفاده از آنها نیز باید به خصوصیات خاص مدلها و انطباق با ویژگیهای سازمانی و محیطی توجه ویژهای داشتمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420090923Science in Society; from Monologue to Dialogueعلم در جامعه: از تک گویی تا گفتوگو1691954510.7508/isih.2009.04.007FAمحمدوحیدیکارشناس ارشد فلسفه، دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20100630The goal of this paper is to show that, as in other fields of humanities and social studies, there has been a shift from monologue to dialogue in the course of the history of “science, technology, and society” studies. The paper discusses the topic by reconsideration of key paradigms of science and society studies, such as scientific literacy, public understanding of science and technology etc. During this paradigm evolution, it has been gradually accepted that up-down models of Science Communication, which assume public as suffering from knowledge deficit, do not work even to improve the public support of science. The outcome of related debates in the recent half-century, according to the paper, was that science and society should participate in a proper, immediate, and equivalent dialogue. The paper supports this conclusion by review of studies that documented and analyzed the history of studies and initiatives of “science, technology, and society”مقالهی پیش رو روایتی است از تاریخ پژوهشها و فعالیتهای انجامشده پیرامون حوزهی مطالعاتی «علم، فناوری و جامعه». تأکید بنیادین مقاله این است که همپای دیگر تحولات فکری و فلسفی که طی چند دههی گذشته، گفتوگو و درک متقابل را در کانون مباحث اجتماعی گذاشتهاند، رابطهی میان علم و جامعه نیز در متن مطالعات میانرشتهای «علم، فناوری و جامعه» به سوی گفتوگو راه سپرده است. طی تاریخ چند دههای این دسته مطالعات که نخست با هدف افزایش سواد علمیِ مردمان عادی و به تبع آن افزایش پشتیبانی آنان از فعالیتهای علمی آغاز شده است، به مرور فهمیده میشود که انتزاع علم از دیگر فعالیتهای فرهنگی حتی برای دستیابی به آن هدف اولیه نابسنده است و شایسته است علم شیوهی ارتباطی بالا به پایین خود با شهروندان را به شیوهای دموکراتیکتر تغییر دهد. بر این اساس، سوگیری اکنونی پژوهشهای «علم، فناوری و جامعه» بر این است که علم و جامعه میتوانند و باید، همچون طرفهایی همسنگ به گفتوگو و یادگیری متقابل بپردازند. روش مقاله در به دست دادن این نتیجه، بررسی پژوهشها و تکنگاشتهایی است که فعالیتهای دستکم نیمسدهایِ «علم، فناوری و جامعه» را به شیوهای تاریخنگارانه ثبت و تحلیل کردهاندمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-46411420090923Typologies of Islamic Management Studies as an interdisciplinary Knowledgeنوعشناسی مطالعات مدیریت اسلامی بهعنوان یک دانش میان رشتهای1972204710.7508/isih.2009.04.008FAمحمدحسینرحمتیپردیس قم دانشگاه تهرانJournal Article20100704Introducing science and religion and the relationship between them, the present study attempts to explain what “religious science” is. Then, describing the major field of religious science, the role of values in science would be addressed through explaining the value-oriented approaches to science. <br />The main part of the study is dedicated to describing various dimensions and aspects on which writings on Islamic Management are evaluated. A brief study shows that there are at least 70 book volumes focused on the matter, from which 13 are selected for the present study. A meta-analysis applied in this study, focuses on these books from four evaluating dimensions: content analysis, methodological analysis, reference analysis, and finally author analysisدر مقالهی حاضر، پس از ارائهی تعریف از علم و دین و تشریح رابطهی آنها، «علم دینی» و رویکردهای مختلف نسبت به آن تشریح میشوند. در ادامه، ضمن تبیین حوزهی بحث علم دینی، جایگاه ارزشها در علوم مورد توجه قرار گرفته و روشهای ارزشمحور کردن علوم (تکنیک تهذیب علوم و بومیسازی) مورد اشاره واقع میشوند و میانرشتهای بودن مدیریت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. <br />بخش اصلی مقاله، به تشریح ابعاد و زوایایی میپردازد که آثار منتخب از میان کتابهای مدیریت اسلامی بر مبنای آنها تجزیه و تحلیل میشوند. در یک بررسی اجمالی مشخص شد حدود 70 جلد کتاب در این زمینه تألیف شده که در این مقاله 13 کتاب مورد بررسی قرار میگیرد. در بررسی فراتحلیلی مقاله، از چهار بُعد به این منابع پرداخته میشود که شامل بررسی محتوایی و موضوعی، بررسی روششناختی، بررسی منابع مورد استفاده و در نهایت بررسی مؤلفان و نویسندگان میشود