علی یوسفی؛ امیر مظفر امینی؛ آمنه یادگاری؛ امید فتحی
چکیده
هرچند ایران از دیرباز با «مشکل» کمآبی روبهرو بوده، اما این مشکل در سالهای اخیر به «بحران» کمبود آب تبدیل شده است. امروزه این نگرش وجود دارد که مشکلات امروز و فردا، بیشتر از کمبود آب، پیامد حکمرانی نامطلوب هستند و راهکار اصلی خروج از بحران آب، بازنگری در نظام مدیریت آب است. دستورکار جدید مطالعات مدیریت آب با تأکید بر ...
بیشتر
هرچند ایران از دیرباز با «مشکل» کمآبی روبهرو بوده، اما این مشکل در سالهای اخیر به «بحران» کمبود آب تبدیل شده است. امروزه این نگرش وجود دارد که مشکلات امروز و فردا، بیشتر از کمبود آب، پیامد حکمرانی نامطلوب هستند و راهکار اصلی خروج از بحران آب، بازنگری در نظام مدیریت آب است. دستورکار جدید مطالعات مدیریت آب با تأکید بر ماهیت میانرشتهای، بر چارچوبی مشترک از نظریههای اقتصاد بخش عمومی، اقتصاد نهادگرا، اقتصاد سیاسی و سیاستگذاری و امور عمومی متمرکز است. هدف این مقاله، ارزیابی پایداری نظامهای حکمرانی آب در حوزۀ آبخیز زایندهرود، پیش و پس از ملی شدن آب در کشور است. روش پژوهش مقاله، مبتنیبر تلفیق دو رویکرد کمی و کیفی است و دادههای موردنیاز به دو شیوۀ اسنادپژوهی و پیمایشی از طریق مصاحبه ساختیافته با 171 کشاورز و 68 کارشناس، گردآوری شده است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که در نظام حکمرانی فعلی آب، اصول هشتگانۀ عدالت، اثربخشی و بازدهی، شفافیت، مسئولیتپذیری، پاسخدهی، انسجام، مشارکت، و حاکمیت قانون در شرایط مطلوبی نیست. همچنین، در این مقاله دلایل پایداری نظام حکمرانی سنتی آب تبیین شده است که میتوان از این اصول برای گذار به حکمرانی مؤثر و پایدار آب بهره جست.